Svake godine 17. novembra širom sveta obeležava se Svetski dan prevremeno rođenih beba kako bi se podigla svest o prevremenom rođenju i zabrinutost za prevremeno rođene bebe i probleme sa kojima se suočavaju njihovi roditelji. Prvi put obeležen 2011, dan prevremeno rođene dece od tada beleži sve veću pažnju.
Svi roditelji željno iščekuju dan kada će njihova beba doći na svet i doneti im u život najlepšu ulogu. Ipak, ne ide baš sve uvek po planu, pa se dogodi i da novorođenče i porani. U Srbiji je od ukupnog broja porođaja u 2020. godini bilo 6,5 odsto preterminskih, kako je saopšteno na okruglom stolu „Mali koraci, veliki pomaci – omogućimo kontakt koža-na-kožu svakoj bebi čak i kad požuri na svet“, koji je organizovao Institut za neonatologiju u saradnji sa Ministarstvom zdravlja, Institutom za javno zdravlje Srbije, Udruženjem pedijatara Srbije, udruženjima roditelja prevremeno rođene dece i UNICEF-om. Danas se u našoj državi obeležava upravo ovaj dan, Svetski dan prevremeno rođenih beba. Svake godine 17. novembra obeležava se širom sveta kako bi se podigla svest o prevremenom rođenju i zabrinutost za prevremeno rođene bebe i probleme sa kojima se suočavaju njihovi roditelji. Prvi put obeležen 2011. dan prevremeno rođene dece od tada beleži sve veću pažnju.
Oko 15 miliona beba u svetu rodi se prevremeno svake godine, približno svaka deseta beba je prevremeno rođena. U zavisnosti od zemlje prevremeni čine 5-18 odsto svih porođaja. Prevremeno rođenje je svaki porođaj koji nastupi pre pune 37 nedelje trudnoće. Ekstremno nezrela deca su ona rođena pre 28 nedelja trudnoće, i njihovo zbrinjavanje predstavlja najveći izazov savremene neonatologije. Oko 0.5% prevremene dece su rođeni od 20-25 nedelja trudnoće u takozvanom perivijabilnom periodu uz najveći procenat smrtnosti od prevremenog rođenja. Na sreću oko 75% prevremeno rođene dece rodi se u kasnom prevremenom periodu (nakon 34 nedelje trudnoće), najveći broj njih preživi i u kasnijem periodu života nema težih zdravstvenih posledica. Procenjuje se da 75% prevremeno rođene dece preživi ukoliko dobije adekvatan tretman. Prevremeni porođaj nastaju iz različitih razloga, ali jedan broj uzroka ostaje nepoznat. Najveći broj prevremenih porođaja nastupa spontano, mada je jedan broj medicinski indikovan zbog različitih problema majke ili ploda i tada se prevremeni porođaj najčešće završi prevremenim carskim rezom. Neki od najčešćih uzroka prevremenih porođaja predstavljaju višeplodne trudnoće, infekcije, hronična oboljenja kao što je dijabetes ili povišen krvni pritisak, zagađenje vazduha, konzumiranje alkohola, droga, fizičke traume, visok ili nizak indeks telesne težine, kraći razmak između trudnoća, raniji spontani ili namerni pobačaji, netretirana ili nedijagnostikovana celijakija, problem infertiliteta, stresne situacije, težak i produžen rad.
Prevremeno rođene bebe suočavaju se sa čitavim nizom mogućih problema. Da bi preživele neophodna im je podrška najsavremenije medicinske tehnologije i visoko obrazovanih i obučenih medicinskih stručnjaka. Neposredno nakon rođenja prevremeno rođena beba se odvaja od majke zbog neophodnosti posebnog lečenja i nege koja najčešće zahteva intenzivnu negu. U tim okolnostima roditelji prevremeno rođene dece su izloženi ogromnom stresu, osećaju nemoći, krivici, anksioznosti i strahu. Nakon izlaska iz bolnice nastupa čitav niz različitih dilema i izazova. Neophodna je i dragocena pomoć države i celokupnog društva kao i razumevanje za svakodnevne probleme sa kojim se suočavaju mnoga prevremeno rođena deca i njihovi roditelji.
