Prema analizi Udruženja mlinara Vojvodine u Srbiji se godišnje po jednom stanovniku u 2023. godini trošilo 64,49 kilograma hleba i peciva. Ukupno smanjenje godišnje potrošnje hleba u Srbiji iznosi oko 350.000 tona!
Od milion tona pšenice proizvede se oko 730.000 tona brašna za ljudsku ishranu u Srbiji. Ove količine brašna za ljudsku ishranu utroše se za proizvodnju: hleba i peciva; neposrednu potrošnju stanovništva; proizvodnju testenina, konditorsku industriju i ostalo; izvoz. U poslednjih 18. godina (za period 2006.-2023.) prosečna godišnja potrošnja hleba (bez peciva) po glavi stanovnika u Srbiji smanjena je sa 91,5 kilograma na 52,49 kg tj. za 39,01 kilograma ili za 42,6 odsto manje nego u prethodnom periodu.
„Posmatrajući regionalno, ukupna potrošnja hleba i peciva po glavi stanovnika je ispod navedenog proseka u razvijenijim područjima u Srbiji, a iznad proseka u regionima čiji je BDP ispod republičkog proseka. Analogno tome, procenjujemo da je, za razliku od potrošnje hleba, potrošnja peciva po glavi stanovnika u razvijenijim regionima veća od procenjenog proseka od 10 kilograma, a manja je u nerazvijenijim regionima“, kaže direktor novosadske ,,Žiotunije’’ Zdravko Šajatović. Zbog smanjene potrošnje hleba po glavi stanovnika i smanjenog broja stanovnika, smanjili smo dosadašnje procene godišnje meljave pšenica sa 1,2 milina tona na 1,0 milion tona, odnosno na 1,05 milion.tona u slučaju osetnog povećanja izvoza brašna.
Procena godišnje potrošnje brašna za proizvodnju hleba i peciva u Srbiji iznosi 306.000 tona, i to: HLEB 257.000 tona brašna; PECIVO 49.000 tona brašna. ,,Građani u Srbiji troše pšenično brašno za neposrednu potrošnju u domaćinstvu kroz “mala pakovanja“ brašna (pakovanja 1/1, 2/1, 5/1 i 10/1 kg). Prema egzaktnim podacima višegodišnji prosek godišnje proizvodnje “malih“ pakovanja brašna iznosi oko 60.000 tona od čega se oko osam odsto ili oko 5.000 tona izveze. Takođe treba uzeti u obzir da, naročito u manjim sredinama, vlasnici registrovanog poljoprivrednog gazdinstva značajne količine brašna za potrebe svog domaćinstva obezbeđuju kroz “ušurnu meljavu“, a određene količine brašna za potrebe svog domaćinstva stanovništvo kupuje direktno u prodavnicama mlinova (pakovanja 25/1). Procena RZS je da ukupna domaća potrošnja malih pakovanja brašna (od 1-10 kilograma), pakovanja 25/1 i brašna iz ušurne meljave, u domaćinstvima u Srbiji ukupno iznosi oko 126.000 tona’’, navodi Šajatović.
Dugoročni trend smanjivanja potrošnje hleba po glavi stanovnika je zaustavljen na nivou oko 60 kilograma, što je na nivou jednog broja evropskih država (Poljska, Švedska). Postoji i značajan broj evropskih država u kojima je potrošnja hleba po glavi stanovnika manja od 50 kilograma (Francuska, V.Britanija, Mađarska, Litvanija, Slovenija, Španija, Švajcarska) ali ima i evropskih država gde je potrošnja veća nego u Srbiji (Nemačka, Češka). Ohrabrujuće je što se godišnji izvoz brašna postepeno povećava ali još uvek znatno zaostaje iza rekorda iz 2016.godine kada je ostvaren izvoz od 253 hiljade tona’’. ističe Šajatović.
